NGUYỄN VĂN TRỖI

Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi sinh ngày 1/2/1940 trong một gia đình nghèo, có truyền thống cách mạng tại làng Thanh Quýt, nay là xã Điện Thắng Trung, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.

Sau Hiệp định Geneva, gia đình anh Nguyễn Văn Trỗi vào Sài Gòn sinh sống. Ở đây, anh vừa làm thuê để kiếm sống, vừa học nghề điện, sau đó trở thành công nhân nhà máy điện Chợ Quán và tham gia tổ chức Biệt động thành, thuộc Đại đội quyết tử cánh Tây Nam Sài Gòn.

Ngày 2/5/1964, anh Nguyễn Văn Trỗi xung phong nhận nhiệm vụ đặt mìn ở cầu Công Lý để ám sát phái đoàn quân sự chính trị cao cấp của Chính phủ Hoa Kỳ do Bộ trưởng quốc phòng Robert McNamara dẫn đầu.

Nhiệm vụ bị bại lộ, anh bị bắt lúc 22h ngày 9/5/1964. Chính quyền Nguyễn Khánh đưa anh ra tòa án quân sự kết án tử hình. Cảm phục trước khí phách chiến đấu của anh, một tổ chức du kích Venezuela tuyên bố trao đổi anh với một con tin là trung tá không quân Hoa Kỳ Michael Smolen mà họ vừa bắt giữ. Tuy nhiên, sau khi viên sĩ quan Hoa Kỳ vừa được trả tự do thì anh bị đưa đi xử bắn tại sân sau nhà lao Chí Hòa lúc 9h45 phút ngày 15/10/1964. 

Sau khi hy sinh, liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Tên anh được đặt cho một khu tưởng niệm tại vị trí anh thực hiện nhiệm vụ trước khi bị bắt ở quận 3 và nhiều con đường, trường học trên khắp nước. Thi hài anh Nguyễn Văn Trỗi được an táng tại nghĩa trang Văn Giáp (Quận 2), sau đó gia đình anh đã có nguyện vọng di dời hài cốt về với đồng đội tại nghĩa trang Liệt sĩ thành phố (Quận 9, TP. Hồ Chí Minh).

Người viết: Lê Thái Dương